Με την προσφάτως εκδοθείσα, υπ’ αριθ. 1089/2025 απόφασή του, το Ελεγκτικό Συνέδριο (7ο τμήμα), στο πλαίσιο εξέτασης προσφυγής ανάκλησης ασκηθείσας από την Αναθέτουσα αρχή, η οποία εκπροσωπήθηκε από την δικηγορική εταιρεία «Μιχαηλόπουλος και Συνεργάτες», τίθενται με ρηξικέλευθο τρόπο υπό μορφήν ορισμού τα άκρα όρια του θεμιτού περιορισμού της δυνατότητας στήριξης στην ικανότητα τρίτων φορέων.
Ειδικότερα, εκρίθη ότι:
- Το δικαίωμα των υποψηφίων να επικαλούνται τις ικανότητες τρίτων οικονομικών φορέων (δάνεια εμπειρία) παρέχεται κατά το νόμο (άρ. 78 παρ. 1 ν. 4412/2016) μόνο για την κάλυψη των κριτηρίων (χρηματο)οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας και όχι για την κάλυψη του κριτηρίου καταλληλότητας για την άσκηση της οικείας επαγγελματικής δραστηριότητας. Το Δικαστήριο υπογράμμισε, δηλαδή, το γεγονός ότι, ακόμα και αν ένα κριτήριο έχει τεθεί προς απόδειξη της τεχνικής ικανότητας των φορέων, αν πρόκειται κατ’ ουσίαν για ποιοτικό κριτήριο, εμπίπτον εννοιολογικά στα κριτήρια καταλληλότητας, ως απολύτως συνυφασμένο με την ταυτότητα του υποψηφίου ως οικονομικού φορέα, τότε μπορεί να απαιτηθεί η πλήρωσή του μόνο από τον προσφέροντα, ή σε επίπεδο Ένωσης, από τα μέλη αυτής. Τέτοιο κριτήριο αποτελεί και η απαίτηση να δραστηριοποιείται ο ανάδοχος ή σε περίπτωση Ένωσης/κοινοπραξίας, κάθε μέλος αυτής, ως πάροχος εκπαίδευσης και κατάρτισης, πληρώντας όλα τα τιθέμενα κριτήρια επιλεξιμότητας για την ένταξη σε συγκεκριμένη βαθμίδα του οικείου μητρώου επαγγελματικής δραστηριότητας.
- Αναγνωρίζεται η ευχέρεια της Αναθέτουσας Αρχής να θέτει περιορισμούς στη δάνεια εμπειρία για λόγους ποιοτικής εξασφάλισης της εκτέλεσης της σύμβασης, εφόσον πληρούνται οι αρχές της αναλογικότητας και της αντικειμενικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, εκρίθη ότι το εξαιρετικό σε μέγεθος πρόγραμμα κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων, το οποίο αποτέλεσε και το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, οι ιδιαίτερες απαιτήσεις και ιδιαιτερότητές του, ο υψηλός του προϋπολογισμός, η κάλυψη μιας ιδιαίτερα εκτεταμένης χωρικά Περιφέρειας, ο ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός ωφελούμενων και η μεγάλη διάρκεια εκτέλεσης του προγράμματος αυτού, αποτελούν κριτήρια που παρίστανται πρόσφορα και αναλογικά για τον περιορισμό της δάνειας εμπειρίας ως προς την τεχνική ικανότητα. Λόγω, δηλαδή, ακριβώς των ως άνω ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της σύμβασης, η εκτέλεση των καθηκόντων δεν δύναται να προκύψει ως άθροισμα της ελάσσονος ικανότητας περισσότερων οικονομικών φορέων.
- Περαιτέρω, η απαίτηση να διαθέτει ο ίδιος ο ανάδοχος αφενός ελάχιστο αριθμό ετήσιων μονάδων εργασίας για κάθε επιμέρους τμήμα της σύμβασης και αφετέρου ίδιες δομές σε τουλάχιστον μία από τις Περιφερειακές Ενότητες εκάστου τμήματος, εμπίπτουν στην έννοια των «ορισμένων κρίσιμων καθηκόντων», η πλήρωση των οποίων δύναται να απαιτηθεί αποκλειστικά από τον προσφέροντα, εφόσον τα εν λόγω καθήκοντα συνιστούν απόρροια των εξειδικευμένων αναγκών ποιοτικής υλοποίησης της σύμβασης. Ειδικότερα, ως προς τις ίδιες δομές του αναδόχου, το Δικαστήριο δέχθηκε ότι η εν λόγω πρόβλεψη παρίσταται επιτρεπτή, καθότι ο οικονομικός φορέας που θα εκτελέσει την σύμβαση πρέπει να είναι ο ίδιος εγκατεστημένος στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να έχει γνώση της τοπικής αγοράς εργασίας και να αναπτύξει διασύνδεση και σχέσεις εμπιστοσύνης με αυτή.
Η απόφαση καθίσταται, έτσι, νομολογιακός οδηγός για τις Αναθέτουσες Αρχές, προσδιορίζοντας με εννοιολογική σαφήνεια πότε και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να περιοριστεί η προσφυγή σε δάνεια εμπειρία, προς εξυπηρέτηση της ποιότητας και αξιοπιστίας της συμβατικής εκτέλεσης.
